Project Kerk en kerkhof
Als Stichting Old Grol willen we ons inzetten voor de kennis van de geschiedenis van ons dorp en omstreken. Daarnaast vinden we het belangrijk die zaken die we in ons midden hebben te behouden en waar nodig te onderhouden.
Schoonmaakactie kerkhof op 16 maart 2024 geslaagd
Zaterdagmorgen, na de koffie, hebben we de handen uit de mouwen gestoken. Met een dertiental vrijwilligers hebben we een goede start gemaakt met het schoonmaken van het oude deel van het kerkhof. We wisten dat er heel oude grafstenen moesten liggen, maar deze waren niet meer te zien. We hebben kruiwagens vol mos, takken en dergelijke van de graven verwijderd. Hier en daar moesten zelfs boompjes verwijderd worden. We konden beschikken over nieuwe bezems, borstel, kunststof harken en meer van dit soort gereedschap, mogelijk gemaakt door de gemeente Aa en Hunze. Ik kan zeggen dat we steving hebben doorgepakt. We wilden eerst na de middag verder, maar velen gaven er de voorkeur aan om later nog eens een dag te plannen. Wanneer je dan elke keer een paar uur pakt, komt het kerkhof er weer keurig bij te liggen. Het wordt niet nieuw, maar wanneer je nu door het hekje loopt tref je een respectvol kerkhof. Er is nog veel te doen en we gaan zeker nog eens aan de slag. Het was in ieder geval zeer dankbaar werk. De achterstand in onderhoud was dan ook enorm. In het fotoalbum vind je enkele beelden van de klus. Dank aan Sabine, Harrie, Henk, Daniël, Grietje, Bas, Henk, Erika, Ria, Bouwe, Anja en Jan.
Voor een volgende actie zullen we iedereen weer benaderen. Lijkt jou dit nu ook een leuke actie, doe dan gezellig mee. Aanmelden kan altijd en wanneer we een datum hebben, kun je altijd nog kijken of het past.
Bertus Reinders
Vele handen maken licht werk....
Hieronder een paar grafstenen van - naar nu blijkt - verbonden met de familie Langejans. De rechter steen toont ons het graf van Wemeltje Langejans en Pieter Rons. Rechts zien de de huwelijksakte, opgemaakt op het gemeentehuis van Beilen.
Niet zo goed te lezen is de naam van de steenhouwer in de rechter benedenhoek van de steen. Vrijwel zeker zijn dit grafsteen gemaakt door de bekende meester steenhouwer Stuvel te Assen. Deze firma bestaat nog wel, maar heeft inmiddels een andere naam gekregen.
18500319 krant Drentsche courant steenhouwer Stuvel
Na het verwijderen van alle mos komt dit te voorschijn.
Huwelijk Wemeltje Langejans en Pieter Rons (klik om te vergroten)
Rustplaats van
JAN HAGTING
geboren te Grolloo
6 Mei 1843
overleden aldaar
2 Februari 1927,
Weduwnaar van
ROELOFJE SIJBRING
Rustplaats van
ROELOFJE SIJBRING
geboren te Grolloo
6 Mei 1843
overleden aldaar
23 aPRIL 1919,
Sedert 1883 Echtgenoote van
JAN HAGTING
Hieronder links zien we de grafsteen van Jan Hagting
Overlijdensakte Jan Hagting, opgemaakt te Rolde
Kijk voor de overige foto's in het fotoalbum https://myalbum.com/album/nyRGXEP4gN7N/
En verder?
- We willen de rest van het oude deel op de zelfde wijze schoonmaken. We willen in een later stadium de grafmonumenten reinigen. Het herstellen van de opschriften houden we in overweging. Dit laatste hangt in grote mate af van de staat van het monument. We zoeken naar een oplossing voor de vele losliggende tegeltjes. Op enkele plaatsen zal herstel mogelijk zijn, maar mocht dit niet lukken, dan zoeken we naar een andere respectvolle oplossing.
- We willen vervolgens een inventarisatie maken van de aanwezige graven op het oude deel. Let wel, op het oud deel wordt nog steeds begraven. Zo zie je hele families bij elkaar terug op het kerkhof.
- We hopen een werkgroepje te vormen die zich zelfstandig zal bezighouden met het onderhoud van het oude deel.
Graftrommel
deels uit Wikipedia
Op het kerkhof vinden we nog één graftrommel. Een graftrommel is een met een glasplaat afgesloten trommel die als grafgift op een graf wordt geplaatst. De trommels zijn vaak van metaal (ijzer, blik, koper, staal). In de trommel bevindt zich een krans met bladeren en bloemen waarvan de kleuren en symbolen vaak verwijzen naar de overleden persoon. Soms werd een graftrommel geplaatst bij wijze van grafsteen, maar vaak ook als een extra aandenken door anderen dan de familie. Dat laatste is waarschijnlijk hier het geval.
De trommels werden ambachtelijk vervaardigd door een blikslager, koperslager of smid. Zoals aangegeven is de trommel meestal gevuld met een krans of tak van beschilderde zinken bladeren en bloemen van steengoed. Graftrommels zijn gemiddeld 20 centimeter hoog en hebben een doorsnede die kan variëren van 10 tot 120 centimeter. De graftrommel te Grolloo is ovaal en heeft de afmetingen van ongeveer 40 bij 60 centimeter. Graftrommels werden in veel Europese landen vanaf circa 1870 tot ongeveer 1940 in groten getale geplaatst. Op Nederlandse begraafplaatsen zijn er naar schatting 25.000 aanwezig geweest, in 2014 waren er daarvan nog zo'n 1.000 over.
Informatiebord bij de kerk
Tijdens het project QR-codes en de plaatsing van de Vectors of Memory van de Liberation Route Europe zagen we bij de ingang van de pastorietuin het informatiebord. Het bord was in een slechte staat. De tekst nauwelijks leesbaar meer. Dit is op bijgaande foto goed te zien.
We hebben contact opgenomen met de kerkeraad en gevraagd of het bord kon worden vernieuwd. Het bord was hier geplaatst via de ANWB. Op het bord is het Zimmermanfonds vermeld. Op de website wordt dit nu het ANWB-fonds genoemd. De ANWB wil desgevraagd de helf van de kosten voor haar rekening nemen. Men komt echter met een prijs van ongeveer €_800 en dan is de helft nog steeds een substantieel bedrag.
Op 14 oktober 2023 organiseerde de Vereniging voor Volksvermaken een Historische Wandeltocht. Namens Stichting Old Grol hebben Bas Luinge en Bertus Reinders ieder een groep enthousiaste toehoorders rondgeleid bij een 40-tal punten waar de wandelaars weren meegenomen in de geschiedenis.
We begonnen bij de Vredesboom en na de voormalige school sta je dan al snel bij de kerk. Daar kreeg iedereen te zien dat het informatiebord niet meer te lezen was.
Na een twee en een half uur zaten we bij CR Gerrei aan de koffie met gebak. We deden als Stichting een oproep donateur te worden en mochten zich voldoende mensen aanmelden, dan zouden wij er voor zorgen dat er bij de kerk een nieuw informatiebord zou komen. Iedereen heeft namelijk kunnen zien dat de oude niet leesbaar meer was.
Wat we hoopten is ook gebeurd en in overleg met de kerkenraad hebben we binnen een week een nieuw informatiebord bij de kerk. Deze keer niet met het logo van de ANWB, maar die van Stichting Old Grol.
Ook dit soort activiteiten steunen? Wordt dan ook donateur en we halen vroeger heel dicht bij.
Nieuw informatiebord
Stichting Old Grol heeft een nieuw bord laten maken. Dat wil zeggen een kunststof plaat welke op de bestaande plaat kan worden bevestigd. We hebben de tekst overgenomen van het bestaande bord, maar twee QR-codes toegevoegd. Eén verwijst naar de website van de kerk en de ander naar de kerk van toen op de site van Stichting Old Grol. De kosten van deze oplossing liggen op minder dan € 60 en zijn dus betaald door de stichting. Uiteraard met dank aan de nieuwe donateurs.
Op 12 november 2023 hebben we het bord officieel overgedragen aan de kerkenraad.
Hierboven een foto die gekuist is. Vanwege de tentoonstelling van Crescendo betreffende de naaktkalenders hebben we een beetje vals gespeeld met de foto ten behoeve van de publiciteit voor de stichting.
Persbericht overhandiging
Old Grol helpt kerk aan nieuw informatiebord
Tijdens voorbereidingen van een historische wandeling door Grolloo, georganiseerd door Volksvermaken, kwam Stichting Old Grol er achter dat het informatiebord bij de kerk niet meer te lezen was.
De stichting is bezig met een campagne donateurs te werven en tijdens de wandeling ontstond het idee de deelnemers na afloop te vragen donateur te worden. Bij een voldoende opbrengst wilde de stichting wel zorgen voor een nieuw informatiebord. Dit, omdat vervanging door de kerk behoorlijk in de papieren ging lopen. Aan de oproep werd zodanig gehoor gegeven dat direct een nieuw bord is ontworpen. Een week later kon het nieuwe bord al geplaatst worden.
Het bord is nu ook voorzien van QR-codes, waardoor men op de website van de kerk kan komen of op het deel van de website van Old Grol dat aan de kerk en haar historie is gewijd. Het spreekt voor zich dat de kerkenraad erg blij is met deze actie. De toevallige voorbijganger krijgt weer de kans iets te lezen over de geschiedenis van dit monument.
Stichting Old Grol heeft nog meer projecten op stapel staan en deze hebben alle tot doel het verleden van het dorp zichtbaar te maken in het heden. De opzet is dat je als het ware zelf een historische wandeling kunt gaan maken, waarbij je toegang hebt tot de achterliggende informatie. Op de website zijn de belangrijkste onderwerpen naast in het Nederlands, ook in het Engels en Duits te lezen. Om alles te kunnen bekostigen hoopt de stichting veel donateurs te werven.
Op de foto bestuursleden van Stichting Old Grol en leden van de kerkenraad bij het nieuwe infobord.
Bestuur Old Grol (uiteraard met pet)
V.l.n.r. Henk Zeelenberg, Roelof Kiers, Bertus Reinders, Bas Luinge en Walter Regeer.
Kerkhof onderhoud
Bij de voorbereidingen van een historische wandeltocht zagen we dat vele oude graven op de begraafplaats overwoekerd zijn met vooral mossen. Ook de gedenkstenen zijn aan een schoonmaakbeurt toe. Als Stichting denken we een actie op touw te zetten, waarbij vrijwilligers onder begeleiding in ieder geval het oudste deel van het kerkhof onderhanden gaan nemen. Uiteraard moeten we hiervoor eerst in overleg met alle betrokkenen, maar we hopen dat we de handen op elkaar krijgen een grote actie op touw te zetten. Gedacht wordt aan een NL-Doet actie, waarbij gebruik kan worden gemaakt van een bijdrage van het Oranjefonds.
Apostelboom
De Apostelboom op het kerkhof ziet er niet goed uit. De zwammen staan op de stam. We hebben geen idee of hier iets aan te doen is, maar we willen in ieder geval aandacht vragen voor dit probleem.
We hebben een melding gedaan bij de gemeente en wachten een reactie af.
